วัดบันดาลใจ มรดกไทยทางวัฒนธรรม

 พระบรมธาตุมหาเจดีย์ วัดประยุรวงศาวาสวรวิหารเป็นมหาเจดีย์ที่สร้างแล้วเสร็จมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๔ 

สุทธิพร รัตนธร ศรัทธา....เรื่อง ศรายุธ พวงดี...ภาพ

ผลงานสารคดีจากผู้เข้าอบรมในโครงการ อ.ส.ท. to the regions# 5 ภูมิภาคภาคกลาง

                        หนึ่งร้อยสิบแปดปีที่แล้ว “วัดรั้วเหล็ก” เป็นวัดที่ชาวบ้านชุมชนริมแม่น้ำเจ้าพระยานั้นรู้จักกันเป็นอย่างดี เมื่อครั้งสมัยสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ มีสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์สั่งเหล็กมาจากอังกฤษเพื่อถวายฯ พระองค์ท่าน แต่พระเจ้าอยู่หัวฯไม่โปรด สมเด็จเจ้าพระยาฯ จึงขอพระราชทานแลกเหล็กดังกล่าวกับน้ำตาลหนักต่อหนักเท่ากัน แล้วนำเหล็กนั้นมาทำเป็นรั้ววัดนี้เป็นรูปอาวุธโบราณ ชาวบ้านในชุมชนสมัยนั้นท่องติดปากต่อๆ กันมาว่า “ขวานสามหมื่น ปีนสามกระบอก หอกสามแสน” ซึ่งเป็น Talk of the town ในสมัยนั้น 

                      ชุมชนท้องถิ่นมีความผูกพันธ์กับวัดตั้งแต่เกิดถึงกระทั่งตาย จนมีคำพูดติดปากว่า“ญาติโยม” อันหมายถึงความเป็นญาติพี่น้องแล้ว ยังเป็นชื่อของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ผู้สร้างวัดนี้อีกด้วย ประยุรวงศาวาสจึงเป็นชื่อที่สะท้อนภาพความเป็นอยู่ของชุมชนดั้งเดิมรอบข้างวัดได้อย่างชัดเจน

 พระพุทธธรรมวิเชษฐศาสดา (ภาคภูมิ น้อยวัฒน์...ภาพ) 

                       เมื่อคราวเดือนธันวาคม ๒๕๕๑ ฉันได้มาร่วมงานสมโภชวัดฯ ครบรอบ ๑๐๘ ปี ซึ่งมีพิธีบรรจุพระบรมสารีริกธาตุขึ้นประดิษฐานบนยอดพระบรมธาตุมหาเจดีย์ และพิธีเปิดพิพิธภัณฑ์พระประยูรภัณฑาคาร

                        วันนี้ ฉันได้มารำลึกถึงอดีตที่นี่ เริ่มจากฉันได้มากราบนมัสการ “หลวงพ่อพุทธนาค” หรือ “พระพุทธธรรมวิเชษฐศาสดา”ซึ่งชาวบ้านถิ่นนี้มีความศรัทธาในความศักดิ์สิทธิ์จนลือเลื่องในชื่อว่า“พระพุทธนาคน้อย” พระพุทธรูปปางมารวิชัยสมัยสุโขทัยความงดงามอ่อนช้อยที่ปลายพระหัต์ขวาทับพระเพลาขวาองค์นี้

 ภายในพระบรมธาตุมหาเจดีย์ วัดประยุรวงศาวาสวรวิหาร  

                  เดินต่อมาถึงพระบรมธาตุมหาเจดีย์ฉันได้พบสิ่งสำคัญอันหนึ่งคือ รางวัลจากองค์การ UNESCO ชื่อว่า Asia- Pacific  Award for Cultural Heritage Couseruation 2013  ตั้งอยู่บริเวณทางขึ้น  ฉันรู้สึกสะดุดใจขึ้นว่า เมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๕๖ วัดฯ เคยได้รับรางวัล วันนี้ได้มาเห็นกับตาก็ไม่เหมือนความรู้สึกที่ได้แค่รู้หรือได้ยินข่าวนั้นมาแล้ว น่าสนใจว่าทำไมวัดจึงได้รางวัลนี้ ? 

                        ขณะที่คำถามก้องอยู่ในใจ คำตอบก็คงอยู่ตรงที่นี้นั่นเอง เมื่อฉันได้ขึ้นมากราบพระบรมสารีริกธาตุ ณพระบรมธาตุมหาเจดีย์ซึ่งตั้งอยู่ด้วยเสาซุงก่ออิฐถือปูนแกนกลางเจดีย์หนึ่งเดียวแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งเป็นภูมิปัญญาของบรรพบุรุษไทยที่ได้สร้างปูชนียวัตถุไว้ให้เป็นมรดกแก่ลูกหลานต่อมาด้วยความศรัทธาอันเป็นพุทธบูชาสืบต่อไป ทำให้ฉันรู้สึกเข้าใจถึงความเป็นคนไทยกับพระพุทธศาสนามากขึ้นไปอีกด้วยความซาบซึ้ง

                                

 ห้องจัดแสดงพระพุทธรูปในพิพธิภัณฑ์พระ (ภาคภูมิ น้อยวัฒน์...ภาพ) 

                           

                    จากนั้นได้เห็นภาพคลังพระพุทธรูปใน “พรินทรเปรียญ ปริยัติธรรมศาลา” ที่ดัดแปลงมาเป็น พิพิธภัณฑ์พระประยูรภัณฑาคาร มีพระพุทธรูปอันล้ำค่า เลิศด้วยพุทธศิลป์ที่มีความหมายของยุคสมัยอันเป็นโบราณวัตถุที่เก่าแก่ นับว่าเป็นทรัพย์มรดกของคนในยุคสมัยนี้ ซึ่งมีจำนวนมากมายประดิษฐานอยู่สงบงามภายในห้องจัดแสดง ที่ออกแบบไว้เพื่อให้นักท่องเที่ยวเข้าชมได้ยิ้มปนปลื้มอย่างลงตัว

                        ถึงแม้ว่าปัจจุบันวิถีชีวิตชุมชนได้เปลี่ยนไปแล้ว แต่วัดประยูรณ์ยังได้อนุรักษณ์โบราณสถานโดยบูรณะบำรุงไว้ เพื่อเสริมสร้างความตระหนักรู้ในคุณค่าของมรดกทางวัฒนธรรมแห่งชุมชนดั้งเดิมไว้ได้เป็นอย่างดี นี่คือ เหตุผลสำคัญที่ทำให้วัดฯ ได้รับรางวัลเกียรติยศโลกจารึกนั้น

                        

                        ความสุขกลางใจใกล้แค่เอื้อม ในแหล่งท่องเที่ยวภาคกลาง เป็นทั้งมรดกไทยและยังเป็นมรดกโลกอีกด้วย

 

 สีสันลวดลายดอกพุดตานบนหน้าบันวิหาร (ภาคภูมิ น้อยวัฒน์...ภาพ)