เรื่องเล่า...ชุมชนกุฎีจีน

 ศาลเจ้าเกียนอันเกง เป็นศาลเจ้าที่ยึดเหนี่ยวจิตใจชาวจีนฝั่งธนบุรี

สมบัติ รัตนโรจน์มงคล...เรื่องและภาพ

ผลงานสารคดีจากผู้เข้าอบรมโครงการ อ.ส.ท. to the regions # ภูมิภาคภาคกลาง

            

         วันหยุดนี้หลายๆ คนในกรุงเทพมหานครคงจะเสิร์ชหาข้อมูลสถานที่ท่องเที่ยวใน Google  เพื่อออกไปหาแรงบันดาลใจ พักผ่อนกับครอบครัว แต่ละท่านคงมองไปที่ห้างสรรพสินค้า ตลาดน้ำ หรือวัดวาอารามต่างๆ โดยมองข้ามหนึ่งชุมชนริมแม่น้ำเจ้าพระยาที่ยังคงแฝงไปด้วยสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ของไทย รวมทั้งยังเป็นแหล่งผลิตขนมโบราณรสเลิศ ที่นั่นคือ “ชุมชนกุฎีจีน”

 ความงดงามขององค์เจ้าแม่กวนอิมที่แกะสลักด้วยไม้

 ประชาชนทุกสารทิศต่างมากราบไหว้เพื่อความเป็นสิริมงคล

            กุฎีจีน หรือ กะดีจีน อดีตศูนย์กลางชาวจีนที่อาศัยอยู่ในฝั่งธนบุรี โดยได้ชื่อมาจากศาลเจ้าสองแห่ง    “ศาลเจ้าโจวซือกง” และ “ศาลเจ้ากวนอู” สองศาลเจ้าที่ยึดเหนี่ยวจิตใจชาวจีนในสมัยกรุงธนบุรี ต่อมาในสมัยสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๓) ชุมชนชาวจีนฮกเกี้ยนได้รวมศาลเจ้าทั้งสองแห่งไว้ด้วยกันและใช้ชื่อ “ศาลเจ้าเกียนอันเกง” ภายในมีองค์เจ้าแม่กวนอิมแกะสลักด้วยไม้หอมและปิดทองหุ้มทั้งองค์เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำศาลเจ้าเกียนอังเกงแห่งนี้

           

ความงดงามทางสถาปัตยกรรมของโบสถ์ซางตาครูสที่ผ่านกาลเวลา 

 สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เป็นที่พึ่งของชาวคริสต์ทั้งอดีตและปัจจุบัน

           ถัดมาเป็นศาสนสถานสำคัญของชาวคริสต์ “โบสถ์ซางตาครูส” หรือ “โบสถ์กางเขนศักดิ์สิทธิ์” เป็นหนึ่งศาสนสถานสำคัญของชุมชนชาวกุฎีจีน โดยเดิมทีสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ปฐมกษัตริย์แห่งกรุงธนบุรี ทรงพระราชทานที่ดินบริเวณชุมชนกุฎีจีนนี้ให้แก่ทหารรับจ้างที่มาร่วมรบกับชาวไทยให้ได้พักอาศัย โดยกลุ่มทหารชาวโปรตุเกสร่วมกันสร้างโบสถ์ซางตาครูสขึ้น เพื่อเป็นที่เผยแผ่ศาสนาและเป็นที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาของชาวคริสเตียนในประเทศไทย

            

 พี่ป้อมโชว์วิธีการทำขนมกุฎีจีนแบบดั่งเดิมที่หาชมได้ยาก

 ถ้าใครมาชุมชนกุฎีจีนแล้วไม่ได้กินขนมกุฎีจีนเหมือนมาไม่ถึง

      หลังจากได้ศึกษาศาสนสถานทางประวัติศาสตร์แล้ว ยังมีขนมโบราณรสเลิศที่ยังคงแอบซ่อนอยู่ในชุมชนกุฎีจีน นั่นคือ “ขนมกุฎีจีน” หรืออีกชื่อ “ขนมฝรั่งกุฎีจีน” ขนมโบราณขึ้นชื่อที่มีการทำขายกันแค่ภายในชุมชนกุฎีจีนและยังคงสืบต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่น แต่ปัจจุบันเหลือเพียงแค่สามร้านเท่านั้น

         พี่ป้อมและพี่แหม่มสองสามีภรรยาผู้ยังคงสืบทอดการทำขนมกุฎีจีน ได้เล่าว่า “ขนมกุฎีจีนเดิมทีมาจากชาวโปรตุเกสที่เข้ามาตั้งรกรากบริเวณชุมชนกุฎีจีนนี้ นำเข้ามาและต่อมาชาวไทยได้มีการฝึกทำกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ขั้นตอนการทำก่อนจะอบขนมต้องตั้งเตาให้ร้อน แล้วนำตัวขนมที่ใส่แม่พิมพ์มาวางเรียงบนพื้นกรวด นำถาดมาปิด จากนั้นนำถ่านที่ร้อนมาโรยไว้บนถาดเพื่อให้ขนมขึ้นฟู เมื่อได้ที่แล้วเคาะออกจากแม่พิมพ์ วัตถุดิบสำคัญที่สุดคือ แป้งและไข่" ตอนนี้ขนมกุฎีจีนเริ่มหากินยากแล้ว อยากให้คนกรุงทุกคนลองมากิน และเข้ามาเยี่ยมเยียนชุมชนประวัติศาสตร์นี้”

            

  ขนมกุฎีจีนถือเป็นผลิตภัณฑ์คู่ย่านกุฎีจีนผู้แวะเวียนต้องห้ามพลาด

            

        แม้เวลาจะผ่านมานานนับศตวรรษแต่ชุมชนชาวกุฎีจีนยังคงรักษาเอกลักษณ์และเรื่องราวทางประวัติศาสตร์จากอดีตถึงปัจจุบันได้เป็นอย่างดี แม้ในยุคปัจจุบันเทคโนโลยีเรื่องราวใหม่ๆ เกิดขึ้นตลอดเวลา ทำให้เรื่องราวประวัติศาสตร์ในอดีตค่อยๆจางหายไป หากคนไทยยังไม่ร่วมกันอนุรักษ์สิ่งที่บรรพบุรุษได้สร้างสรรค์ให้เหล่าลูกหลาน สักวันมันคงจะเลือนหายและโดนฝังไปพร้อมกับผู้เฒ่าผู้แก่ที่คอยปกป้องสิ่งเหล่านี้...