Tuesday, September 6, 2016

กุฎีจีน...ชุมชนเล็กๆ ที่ไม่ได้มีดีแค่ขนม

  เรือนจันทนภาพ เรือนไทยอายุมากกว่า ๑๒๐ ปี ตั้งอยู่ในชุมชนกุฎีจีน 

มณีรัตน์ วิศวจรรยา...เรื่องและภาพ
ผลงานสารคดีจากผู้เข้าอบรมในโครงการ อ.ส.ท. to the regions # 5 (รางวัลเนื้อหาและภาพถ่ายสารคดีดีเด่น)  

กุฎีจีน” ชุมชนริมน้ำ ตั้งอยู่ระหว่างวัดอรุณราชวรารามไปจนถึงสะพานพระพุทธยอดฟ้า โดยสมเด็จพระเจ้าตากสินได้พระราชทานที่ดินใกล้พระราชวังเดิม เพื่อเป็นที่อยู่อาศัยของชาวจีนและชาวโปรตุเกส จึงทำให้เกิดความหลากหลายทางวัฒนธรรม ธรรมเนียม และขนบประเพณี
 ขนมฝรั่งกุฎีจีน ขนมเค้กชิ้นแรกๆที่ทำในไทย เป็นการรวมกันระหว่างวัฒนธรรมโปรตุเกส และจีน 

สิ่งที่คนทั่วไปรู้จักคือ ขนมฝรั่งกุฎีจีน จัดเป็นขนมเค้กชิ้นแรกๆที่เริ่มทำในไทย ลักษณะคล้ายขนมไข่ แต่มีรสชาติละมุนลิ้น มีความกรอบนอกนุ่มใน มีการทำที่พิถีพิถันและยังคงใช้เตาถ่านแบบโบราณอยู่ ซึ่งขนมฝรั่งกุฎีจีน เป็นส่วนที่ได้รับอิทธิพลจากชาวโปรตุเกสเมื่อกว่า ๒๐๐ ปี ส่วนหน้าขนมโรยด้วยลูกเกด ลูกพลับ ฟักเชื่อม และน้ำตาลทรายซึ่งได้รับอิทธิพลจากชาวจีน แต่สิ่งที่มีเสน่ห์ดึงดูดผู้เขียนคือ เรือนจันทนภาพ เรือนไทยไม้สักทั้งหลัง แบบเครื่องสับทรงจั่วจอมแห ใช้การตอกสลักไม้แทนการใช้ตะปู อายุกว่า ๑๒๐ ปี ที่ตั้งอยู่ในชุมชนกุฎีจีน” แห่งนี้

 ป้าแดงนั่งอยู่ในเรือนจันทรภาพ เรือนไทยวิคตอเรียสร้างในสมัยรัชกาลที่ ๕

คุณป้าแดง(คุณจารุภา จันทนภาพ) ผู้ดูแลเรือนจันทนภาพ เล่าว่า เรือนนี้รื้อจากเมืองจันทบุรีมาปลูกสร้างในชุมชนกุฎีจีน เป็นเรือนไทยวิคตอเรียสร้างในสมัยรัชกาลที่ ๕ สังเกตได้จากวอลเปเปอร์ผนังในตู้ ปัจจุบันหน้าต่างบานหนึ่งปิดไปเนื่องจากแรงกระสุนและระเบิดจากเหตุการณ์ กบฏแมนฮัตตัน นอกจากนี้ยังปรากฏรอยกระสุนในบริเวณอื่นของบ้าน ซึ่งในครั้งนั้น คุณพ่อหลุยส์ (ประสาท จันทนภาพ) และชาวชุมชนกุฎีจีน ได้เปิดบ้านให้ความช่วยเหลือประชาชน ทหาร ตำรวจที่ได้รับบาดเจ็บจากการปะทะกัน แสดงถึงไมตรีจิตของคนในชุมชนได้เป็นอย่างดี

    เหตุการณ์ “กบฏแมนฮัตตัน” ในภาพถ่ายของคุณพ่อหลุยส์ 

กบฏแมนฮัตตัน เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในพ.ศ. ๒๔๙๔ โดยทหารเรือกลุ่มหนึ่ง จับตัวจอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี ระหว่างพิธีรับมอบเรือขุดสันดอนสัญชาติอเมริกัน ชื่อ "แมนฮัตตัน" ที่ท่าราชวรดิฐ ไปขึ้นเรือรบหลวงชื่อ "ศรีอยุธยา" เพื่อเรียกร้องให้รัฐบาลลาออก ระหว่างการเจรจาต่อรองได้มีการต่อสู้ของทั้งสองฝ่าย จนถึงสะพานพุทธฯซึ่งเป็นบริเวณชุมชนกุฎีจีน 

ฝ่ายผู้ก่อการไม่สามารถเดินทางต่อได้ เนื่องจากไม่สามารถเปิดสะพานพุทธฯได้ตามแผนที่วางไว้ จึงตกเป็นเป้านิ่งให้ฝ่ายรัฐบาลระดมยิง รวมทั้งทิ้งระเบิดใส่เรือรบหลวง ทำให้ชาวบ้านในชุมชนกุฎีจีนถูกลูกหลง บาดเจ็บและล้มตายเป็นจำนวนมาก แม้เรือศรีอยุธยาจะจมลง แต่ จอมพล ป. พิบูลสงคราม ได้รับความช่วยเหลือออกมา ที่สุดทั้งสองฝ่ายได้เปิดการเจรจากัน จนฝ่ายกบฏได้ยอมปล่อยตัวจอมพล ป. ให้กับฝ่ายรัฐบาล โดยการกบฏครั้งนี้เป็นอีกครั้งที่สร้างความเสียหายเป็นอย่างมากในประวัติศาสตร์ชาติไทยของเรา

 วัดประยุรวงศาวาสวรวิหารหรือวัดรั้วเหล็ก 
 มัสยิดบางหลวง    
 ศาลเจ้ากวนอันเก๋งหรือศาลเจ้าแม่กวนอิม


 โบสถ์ซางตาครู้ส ที่พระเจ้าตากสินทรงพระราชทานที่ดินให้ชาวคริสต์ 

            


















              ปัจจุบันชุมชนนี้มีความแตกต่างของเชื้อชาติ ศาสนา วัฒนธรรม และได้ร่วมผ่านช่วงเวลาของประวัติศาสตร์มามากมาย จนได้ชื่อว่าเป็นชุมชนมรดกวัฒนธรรม ๓ ศาสนา ๔ ความเชื่อ คือ ศาสนาพุทธ(นิกายเถรวาท, นิกายมหายาน), ศาสนาคริสต์ และศาสนาอิสลาม แต่ความต่างนี้กลับก่อให้เกิดความสุขเล็กๆในใจผู้มาเยือน เพราะสัมผัสได้ถึงสำนึกในการตอบแทนบุญคุณแผ่นดินเกิด ความรัก ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ และมิตรภาพ ที่ทำให้ทุกคนอาศัยอยู่ร่วมกันในชุมชนอย่างสงบสุข สมกับคำกล่าวที่ว่าศาสนาทุกศาสนาสอนให้คนเป็นคนดี


เอกสารอ้างอิง
http://haab.catholic.or.th/history/history01/pro4.html (หอจดหมายเหตุอัครสังฆมณฑลกรุงเทพ)
หนังสือ เรื่อง สฤษดิ์ ธนะรัชต์ จอมพลผู้พลิกแผ่นดินhttp://salakohok.freeforums.org/topic-t43-30.html

No comments:

Post a Comment